Excel मधील VLOOKUP आणि HLOOKUP फॉर्म्युले: वापर, उदाहरणे, आणि फरक

VLOOKUP आणि HLOOKUP हे Excel मधील दोन अतिशय उपयुक्त Lookup फॉर्म्युले आहेत. जेव्हा आपण Excel शीटमध्ये मोठ्या प्रमाणात डेटा हाताळतो, तेव्हा त्यातून हवे असलेले मूल्य (value) शोधण्यासाठी हे फॉर्म्युले फार उपयोगी पडतात.

उदाहरणार्थ, एखाद्या विद्यार्थ्याचे गुण शोधणे, विशिष्ट प्रॉडक्टची किंमत शोधणे, किंवा कर्मचारी क्रमांकानुसार नाव शोधणे यासाठी Lookup फॉर्म्युले वापरले जातात.

📌 VLOOKUP म्हणजे काय?

📌 VLOOKUP म्हणजे काय?

व्हिलुकप म्हणजे “Vertical Lookup” – म्हणजे डेटा कॉलमनुसार (उभ्या पद्धतीने) शोधणे. तुम्ही एखाद्या विशिष्ट मूल्याच्या आधारे, त्या कॉलममध्ये ते मूल्य सापडल्यावर त्याच ओळीतून दुसऱ्या कॉलममधील माहिती घेऊ शकता.

👉 Syntax: =VLOOKUP(शोधायचे_मूल्य, टेबल, कॉलम_क्रमांक, अंदाजे_की_अचूक?)

🎯 उदाहरण: आपल्याकडे खालीलप्रमाणे डेटा आहे:

जर आपल्याला ‘102’ रोल नंबरचा गुण शोधायचा असेल, तर फॉर्म्युला असेल: =VLOOKUP(102, A2:C4, 3, FALSE)

📌 उत्तर: 90

📌 HLOOKUP म्हणजे काय?

HLOOKUP म्हणजे “Horizontal Lookup” – म्हणजे डेटा आडव्या रांगेत (पंक्तीमध्ये) शोधणे. जेव्हा तुमचा डेटा शीर्षकासह पंक्तींमध्ये असतो, तेव्हा HLOOKUP वापरला जातो.

👉 Syntax: =HLOOKUP(शोधायचे_मूल्य, टेबल, रांग_क्रमांक, अंदाजे_की_अचूक?)

🎯 उदाहरण: आपल्याकडे खालीलप्रमाणे डेटा आहे:

जर आपल्याला ‘सिमा’ चे गुण शोधायचे असतील, तर फॉर्म्युला असेल: =HLOOKUP(“सिमा”, A1:C2, 2, FALSE)

📌 उत्तर: 90

🤔 VLOOKUP vs HLOOKUP फरक:

मुद्दा	VLOOKUP	HLOOKUP
शोधाची दिशा	Vertical (कॉलममध्ये)	Horizontal (रांगेमध्ये)
डेटा स्वरूप	जेव्हा डेटा उभ्या कॉलममध्ये असतो	जेव्हा डेटा आडव्या पंक्तींमध्ये असतो
वापराचे उदाहरण	रोल नंबर, नाव शोधणे	विषय, महिन्यानुसार डेटा शोधणे

VLOOKUP/HLOOKUP वापरताना लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी:

1. FALSE चा वापर नेहमी “अचूक जुळणं” साठी करा.
2. डेटा शोधण्यासाठी वापरलेले कॉलम/रांगेत मूल्य डावीकडून उजवीकडेच असावे.
3. Lookup Value नेहमी पहिल्या कॉलममध्ये/पंक्तीमध्ये असणे गरजेचे आहे.
4. डेटा SORT केलेला नसल्यास, FALSE वापरणे अधिक सुरक्षित.

📥 Bonus:

• VLOOKUP आणि HLOOKUP हे Excel मध्ये डेटा शोधण्यासाठी महत्त्वाचे फॉर्म्युले आहेत.
• योग्य डेटा स्ट्रक्चरनुसार योग्य फॉर्म्युला वापरल्यास काम झपाट्याने होते.

📝 निष्कर्ष:

LOOKUP आणि HLOOKUP हे Excel मध्ये डेटा शोधण्याचे सशक्त साधन आहे. आपण योग्य डेटा स्ट्रक्चर पाहून योग्य Lookup फॉर्म्युला निवडल्यास, आपल्या Excel शीटवरचे काम झपाट्याने आणि अचूकतेने होऊ शकते.

विशेषतः विद्यार्थी, ऑफिस कर्मचारी, अकाउंटंट्स, रिपोर्ट्स तयार करणारे वापरकर्ते यांच्यासाठी Lookup फॉर्म्युले अत्यंत उपयुक्त ठरतात.

आमच्या ब्लॉगला Follow करा! धन्यवाद!!!